Mahremiyet Eğitimi Nedir?/Abdullah Olcay Koç

Mahremiyet eğitimi; konuşmanın, oyun oynamanın ve hatta yürümenin çocuğa öğretildiği gibi doğal ve oldukça önemli bir süreçtir. Tıpkı diğer eğitimlerde olduğu gibi içinde sıralı aşamaları ve çocuğun hazır olması gereken durumları bulundurur. Öncelikle çocuğun eğitim için ne zaman hazır olacağı, nelere dikkat edilmesi gerektiği, eğitimden önce ne gibi hazırlıklar yapılabileceği ebeveynleri olarak değerlendirilmeli ve ilk eğitimi çocuğa ana-baba vermelidir. 

Mahremiyet eğitimi de diğer eğitimler gibi çocuk doğduktan hemen sonra başlar. İlk yaşlarda (0-2) basit ama oldukça etkili olan püf noktalarla bu eğitimin temelleri sağlam bir şekilde atılabilir. Bu yaşlarda bebeğinizi severken onu dudağından öpmemek, altını değiştirirken mümkünse yalnız kalabileceğiniz bir ortamda bulunmak, altını değiştirenin yine mümkün olduğunca aynı kişi olması mahremiyet eğitimin temellerini oluşturur. 

3-5 yaşlarında mahremiyet eğitimi çocuğunuzun dil ve bilişsel gelişiminin ilerlemesiyle farklılaşmaya başlar. Çocuğunuz artık sizinle konuşuyor, basit ve kısa cümleler kurarak anlaşmaya çalışıyordur. İstediklerini ve ihtiyaçlarını ifade etmeye başladığı gibi istemediği ve hoşuna gitmeyen durumları da ifade edebilecek bir gelişim aşamasındadır. Ebeveynler olarak bu aşamada çocuğunuza rahatsız olduğu bir durumda istemediğini belirten ‘hayır, istemiyorum, olmaz’ gibi kelimeleri ve bu kelimelerin hangi durumlarda kullanılacağını öğretmek mahremiyet eğitiminin önemli aşamalarındandır. Siz veya yakın çevreniz tarafından çocuğunuza sevgi gösterildiğinde çocuğunuz bu durumdan rahatsız olabilir. O esnada oynadığı oyun, ilgisinin başka bir yerde olması veya çevrenizdeki kişilerden çekinmesi bu davranışının sebeplerinden biri olabilir. Çocuğunuzun istemediği bir durumu ifade edebilmesi için ona muhakkak istemediğini belirten ifadeler öğretilmeli ve bu gibi durumlarda ‘birtane öpsün teyzen, sarılmak istiyormuş sana, hadi sen de sarıl’ gibi ifadelerle karşı tarafı destekleyen ifadeler kullanmamaya özen gösterilmelidir. Elbette ebeveynler olarak çocuğunuzun sıcak kanlı olması ve sosyal olması istenir. Ancak bu gibi durumlarda çocuğunuzun öncelikle öğrenmesi gereken basit ifadelerle karşı koyabilmesi ve bunu yaparken de ebeveynlerinden destek göreceğini bilmesidir. Çocuğunuza verdiğiniz destek sizinle onun arasındaki iletişimi güçlendirecektir. Yine bu yaş grubundaki çocuklara bedenlerinin birçok kısmı oyun yolu ile de öğretilirken ebeveynler çocuklarının özel bölgelerini öğretmeden geçmeyi tercih edebilirler.

Ancak çocuk nasıl ki başını, kollarını ve bacaklarını öğreniyorsa anne ya da babası tarafından özel bölgelerini öğrenmeli, bu bölgelerinin kıyafetlerle kapalı olması gerektiği ve sadece anne ve babalarının gerekli olan durumlarda (alt değiştirme, krem sürme, banyo yaptırma vs) dokunabileceğini muhakkak bilmelidir. Böylelikle çocuk hem bedeninin farkında olacak hem de özel bölgeleri ile ilgili merak ettiği soruları varsa ebeveynleri ile paylaşabilir hale gelecektir. Özel bölgelerle ilgili sorular da geçiştirilmeden yanıtlanmalı ve çocuğunuzun anlayabileceği seviyede olmalıdır. Çocuğun kendisini rahat hissettiği ve ebeveynleri ile yalnız kaldığı anlarda bu eğitimlerin gerçekleştirilmesi de çocuğun aldığı eğitimi önemsemesine ve kolay uygulamasına imkan tanıyacaktır.

Unutulmamalıdır ki mahremiyet eğitimi çocuğun doğumuyla başlar ve ergenlik sürecine kadar devam eder. Bu süreçte ebeveynler uzman görüşlerine dikkat etmeli ve çocuklarıyla muhakkak açık bir iletişim tercih etmelidir. Mahremiyet eğitimi çocuğun kendini tanıması, özgüveninin desteklenmesi, istenmeyen olaylara karşı koyabilmesi ve kendini koruyabilmesi ebeveynlerin çocuklarına öğrettikleri en önemli eğitimlerdendir.